|
Gregor REISCH, »Margarita
Philosophica« (Ausgabe 1517)
Kapiteleinteilung
Liber I: De rudimentis grammatices
Tractatus I: De notitia partium orationis (35 Kap.)
Wortarten, Deklinationen,
II: De modo debito combinandi partes orationis (16 Kap.)
u.a. Adjectivus adiunctus
III: De quantitate syllabarum in generali (13 Kap.)
Liber II: De principiis logices
Tractatus I: De praedicabilibus (9 Kap.)
de genere, de specie, de differentia, de proprio, de accitende u.a.m.
II: De praedicamentis (19 Kap.)
de substantia, de quantitate, de qualitate, de relatione, de actione,
de passione, de ubi, de motu
III: De propositione (14 Kap.)
hier auch das logische Quadrat
IV: De argumentatione et syllogismo simpliciter dicto (25 Kap.)
Quid argumentatio, de syllogisatione, de exemplo, de enthomemate
V: Die syllogismo dialectico (11 Kap.)
de locis
VI: De syllogismo demonstrativo (4 Kap.)
VII: De syllogismo sophistico (17 Kap.)
de fallaciis et earundem divisione
VIII: De passionibus terminorum quas parva logicalia dicunt (15 Kap.)
Liber III: De rhetorica
Tractatus I: De partibus orationis rhetoricae (23 Kap.)
quid rhetoris officium, de oratione demonstrativa deliberativa
iudicali, inventio, exordium, argumentatio, conclusio, colores,
pronunciatio, memoria
II: De epistolis condendis (7 Kap.)
Liber IV: De quadrivii rudimentis
Tractatus I: De quadrivii laudibus et divisione (37
Kap.)
arithmeticae definitio, Zahlenlehre
II: De divisione numeri contracti (11 Kap.)
Rechenoperationen
III: Algorithmus de minutis vulgaribus (8 Kap.)
Bruchrechnen
IV: Algorithmus de minutis physicalibus (7 Kap.)
Rechnen mit dem Abacus
V: Algorithmus cum denariis, pictilibus, seu calculis (6 Kap.)
Liber V: De principiis musicae
Tractatus I: De musicae laudibus et utilitate (19 Kap.)
II: De praxi musicae (13 Kap.)
Liber VI: De geometria speculativa
Tractatus I: De elementis geometriae (22 Kap.)
Punkt, Linie, Dreiecke, Kreis
II: In praxim geometriae (30 Kap.)
Messen mit dem Jakobsstab, Vielecke, Volumen
Liber VII: De principiis astronomiae
Tractatus I: De enumeratione et ordine dicendorum (52
Kap.)
definitio sphaerae ab Kap. 5: de machinae mundi partitione (Himmels-Sphären),
Zodiakus, Kap.28ff: 7 Planeten ab Kap. 40: vier Elemente
anschließend an terra: Klimazonen (46ff), Erdteile (4952)
II: De astrologia (29 Kap.)
Einflüsse der Planeten, Aderlassmännchen, Ablehnung durch die
Kirchenväter, Aberglauben, Prognostik, Necromantie
Liber VIII: De principiis rerum naturalium
(41 Kap.)
de rerum principiis et origine, si materia prima fuerit, de generibus
causarum (Kap. 1214), de casu et fortuna; ab Kap. 19: de monstruosis
effectibus, Kap.23ff: de movente immobili, Kap. 29ff: Bewegung; Kap. 36ff.
Zeit, Ort.
Liber IX: De origine rerum naturalium (42
Kap.)
Elementenlehre, Kap. 6ff: Mixta der ersten und zweiten Zusammensetzung:
Regen, Hagel, Tau, Winde, Gewitter, Regenbogen, Kometen, Kap. 24ff: dritte
Zusammensetzung: Metalle, 26f: Pflanzen, 28ff. Tiere, 37ff.
Fortpflanzung der Tiere Fortpflanzung des Menschen, Kap. 42: sechs
Lebensalter
Liber X: De anima et potentiis eiusdem
Tractatus I: De potentiis animae vegetativae (5 Kap.)
II: De anima sensitiva et obiecto eius (31 Kap.)
Einleitendes Kap. 6: de visu, de colore Spiegel Kap.
16ff.: de modo audiendi, olfactus, gustus, tactus Kap.21ff: innere
Sinne. Phantasie, Träume, Erinnerung,
Liber XI: De natura, origine ac immortalitate animae
intellectivae
(49 Kap., in 8 campus gegliedert)
Intellectus, substantiae immateriales, tabula-rasa-Theorie (7), synderesis
(11), liberum arbitrium (13), Pflanzen-, Tier und Menschenseele (15),
weiteres über die Menschenseele und ihre Vereinigung mit dem Körper,
Verfassung der Seelen der Abgeschiedenen, Auferstehungshoffnung, Kap.42ff.:
De locis infernalibus.
Liber XII: De principiis philosophiae moralis
(56 Kap.)
Dreiteilung (ethica, oeconomia, monastica); quid virtus, quomodo sit medium;
Kap.46: de passionibus: Kap. 8ff. Tugenden aufgeteilt in intellectuales
(prudentia), morales (zwölf, vier Kardinaltugenden, worunter wieder
prudentia, v.a. iustitia behandelt), Einschub Kap. 2648: de religione
et vitiis oppositis (nicht das 7er-Schema, Sammelsurium), und theologicae
(fides, spes, charitas Kap. 49ff.)
nach oben
|
|